•
IDENTITEHTA
Oktagaslaš identitehta
lea nu mo olmmoš ádde iežas ja mo earát
áddejit su.
Almmolaš identitehta
muitala makkár joavkkuide mii
gullat, ja makkár eallináddejupmi ja árvvut sis leat. Mii hukset
iežamet identitehta daid vejolašvuođaiguin mat mis leat, ja daid
válljemiiguin maid mii dahkat. Biras ja vejolašvuođat váikkuhit gar-
rasit min identitehta huksemii. Mii válljet joavkku dan mielde maid
áigut juksat, ja dan bokte háhkat ja čájehat kulturmáhtu ja minsta-
riid daguideamet čađa. Miehtá eallima johtit ovtta joavkkus nub-
bái. Dat dahká ahte min identitehta rievdá. Muhtin joavkkuin bissut
obba áigge.
•
EALLINDULKON
Eallindulkon muitala mo mii áddet máilmmi, olbmo ja daid vuođđo
ehtalaš árvvuid. Oarjekultuvra earuha gaskkal oskkolaš ja máilm-
málaš eallindulkoma. Muhtimat dorvvastit ovtta dahje máŋga
ipmiliidda. Muhtimat fas dulkojit eallima olbmuid ja luonddu ektui.
Muhtimat oaivvildit ahte eamiálbmogiin leat oktagaslaš eallindul-
kon. Dat mearkkaša ahte sis lea oktasaš oaidnu das mo máilmmi
galgá áddet, ja olbmo saji máilmmis.
•
LUONDU – KULTUVRA
Sámiid ja eará eamiálbmogiid gaskkas lea dábálaš geahččat ja árv-
voštallat luonddu olbmo vuođđun. Min čanastagat lundui leat
nannosat ja kultuvra lea das vuolgán. Kultuvra leat visot olbmo
doaimmat eatnama alde. Kultuvra sátni lea láhtengielas vuolgán ja
mearkkaša gilvit ja muohkkadit.
•
EALLIN – JÁPMIN
Olbmot leat álo digaštallan eallima ja jápmima gažaldaga. Manne
leat mii? Maid mearkkaša dat ahte eallit? Mo šaddá mu eallin?
Gosa mii šaddat, ja mii dáhpáhuvvá go jápmit? Earát vigget ákkas-
tallat ja muitalit midjiide maid sii jáhkket dáhpáhuvvá go jápmá. Mii
eat goasse sáhte diehtit mii dáhpáhuvvá maŋŋá jápmima. Danne ol-
lugat ballet jápmimis. Áššit maid eat dieđe ja sáhte guorahallat, leat
balddonassan ollugiidda. Buoremus lea ieš filosoferet, árvvoštallat
ja jurddašit. Dasto iežat jáhku ja oaiviliid dan birra dahkat.
•
RIEKTA – BOASTUT
Mii lea riekta ja boastut servodagas, lea morálas ja etihkas sáhka.
Morála leat norpmat maid mielde mii eallit, dahje njuolggadusat
maid olbmot dábálaččat árvvoštallet rivttes dáhkkon, dahje lea šad-
dan árbevierrun. Etihkka lea fas bagadus norpmaide, dahje oahppu
morála birra. Olmmoš gii eallá servodagas dovdá ja diehtá mak-
kár norpmat ja eahpeformála njuolggadusat ráđđejit dan servo-
dagas. Son árvvoštallá ja čuovvu daid iežas árgabeaivvis vai ii láhtte
eahpeehtalaččat.
