40
2. Buohkain lea gáibádus buot vuoigatvuođaide mat leat nama-
huvvon dán julggaštusas. Iige das leat makkárge erohus, omd.
nális, ivnnis, sohkabealis, gielas, oskkus, politihkas dahje eará
áddejumiin, nášuvnnalaš dahje sosiálalaš máddodagas, opmo-
dagas, riegádeamis dahje eará diliin. Iige galgga earáhuvvot poli-
tihkalaš, rievttálaš dahje riikkaidgaskasaš seahtus mii lea dan
riikkas dahje dan guovllus gosa olmmoš gullá, leaš dal riika sorj-
jasmeahttun, leaš geahču vuolde, ii leat iešstivrejeaddji dahje
eará láhkái lea ráddjejuvvon iešválddálašvuohta.
Buot riikkat geat leat vuolláičállán olmmošvuoigatvuođajulggaš-
tusa leat geatnegahtton doallat dáid árvvuid. Olmmošárvu lea
ovtta láhkái buohkaide ja geatnegahttá borgáriid daid čuovvut
praktihkalaččat. Danin lea buohkain
vuoigatvuohta
eallimii,
friddjavuhtii ja persovnnalaš sihkkarvuhtii, ja buohkat galget
leat ovttalágan lága ektui ja vealatkeahttá seamma vuoigatvuoh-
ta láhkasuodjalussii. «Buohkain lea seamma gáibádus oažžut
suodjalusa vealaheami vuostá mii manná dán julggaštusa vuostá
ja buot lágan ávžžuhusaid dákkár vealaheapmái» (§7).
•
Maid sisdoallá olmmošárvvu árvvoštallan? Leago dat vejolaš – ja
sávahahtti?
•
Dovdiit ON`olmmošvuoigatvuođajulggaštusain ja divaštala mii das
čuožžu. Don gávnnat dan čujuhusas (dárogillii ja eaŋgasgillii): http//
-
neskerettigheter/FNs-verdenserklaering-om-menneskerettigheter
.
•
Maid sáhttit mii juohkehaš dahkat dainna ahte čuovvolit olmmoš-
vuoigatvuođajulggaštusa ahte buohkat leat riegádan seammá
olmmošárvvuin ja daid seammá vuoigatvuođaiguin? Maid sáhttit
dahkat beaivválaš eallimis garvit ovttaskas olbmuid ja joavkkuid
vealáheamis? Leago makkárge sierranas joavkkut mat erenoamážit
leat áitojuvvon vealáheapmái min otná servodagain?
•
Gažaldat olmmošvuoigatvuođaid birra lea
obbamáilmmálaš
ja lea
ollu digaštallojuvvon riikkaidgaskasaččat (geahča divaštallamiid
čujuhusas:
verselle-rettigheter)
.
•
Man birra lea digaštallamat ja maid don oaivvildat daid oainnuid
birra maid dás gávnnat?
