ALMMI SPEAJAL - Risttalašvuohta ja eallinoaidnu - page 60

60
seammá go bargat ipmila dáhtu vuostá. Katolihkaid ja ortodoksa
risttalaččaid osku muitala ahte ipmil lea ráhkisvuohta, ja ahte
son addá ándagassii jos olbmot dovddastit oskkuset ja gáhtet.
Danne lea ge Jesus seammá go ipmil gii šattai olmmožin. Sii
jáhkket ja oskot Jesus lea sihke ipmil ja olmmoš. Datte son lea
suddutkeahtes, ja govvida dan olbmo maid Ipmil dáhttu ahte
buot olbmot galget leat. Jesus russiinávlejuvvui, jámii ja hávdá­
duvvui. Risttalaččat jáhkket ja oskot ahte son bajásčuožžilii
jábmiidriikkas, ja dán láhkai vuittii jápmima badjel. Dán son
dagai olbmuid dihtii. Dán láhkai son válddii eret dan fámu maid
suddu lei olbmuid badjel ožžon. Danne lea nu ahte juohkehaš
gii Jesusii osko, sáhttá bestojuvvot. Dáinna lágiin Jesus čájeha
olbmuide man luotta sii galget čuovvut vai besset bahávuođas
eret ja sáhttet návddašit agálaš eallima ovttas ipmiliin.
Luther ja Protestantisma/Vuostálastit Protestantisma álggii 1500-logus Duiskkaeatnamis gos ollu-
gat čájehedje vuostemiela pava stivrejupmái. Dat leavai miehtá
Euroh­pá ja ollu riikkat čuovvuledje ja jorgaledje protestantism­
ma jurdagiidda. Luther lei dán proseassas guovddážis go son
logai biibbala dárkilit. Protestantisma gohčoduvvo maiddái
dál Luther-evangelalaš girkun. Luther fuomášii Romerreivve
loga­dettiin ahte Ipmil lei šiega ja vuoiggalaš, ja ii dubmejeaddji
ja stroaŋggis nu mo pava ja bismmat vigge oahpahit olbmui­
de. Luther čilgii ahte olmmoš ii galgga dárbbašit «bargat» ja
«ánssášit» ipmila vuoiggalašvuođa ja bestojumi sáhkuid, askesa
ja skeaŋkkaid bokte. Dan áigge lei dábálaš ahte olbmot adde
skeaŋkkaid ja opmodagaid girkuid. Muhtimat oste avláhta­
reivviid girkus vai sin lagabuččat galge beassat albmái. Luther
oaivvildii ahte ipmil lea olbmuide iešalddis skeaŋkan. Kristus
lei addán iežas danne vai olbmot geat dáhtto ožžo besto­jumi.
Áidna mii gáibiduvvui, lei olbmo osku ja jáhkku. Luther maiddái
cuiggodii báhpaid oainnu ja mo sii loktejedje iežaset bajás, ja
navde iežaset ipmila ja olbmuid gaskkaoapmin. Luther oaiv­
vildii dát lei Kristusa sadji, muhto báhpat galge ipmila ja ol­
bmuid gaskkas ovddastit bassi doaimmaid (sakrameanttaid).
Luther maid cuiggodii ahte osku ja politihkka ja eiseválddit
seagu­hedje guđet guimmiid áššiide. Risttalašvuohta ja osku ii