Olbmot áiggiid čađa 2 - page 14

14
Eidsvolla Riikkasearvegoddi. Oscar Wergeland 1885:s njuohtan.
Nubbi eará ášši guoskkai Norgga ja Ruota gaskavuhtii. Riikkasearvegoddi
juohkásii
guovtti
bellodahkii.
Stuorámus
bellodaga
gohčodedje
iešheanalašvuođabellodahkan
ja
80
ovddasteaddji
dorjo
dan.
Iešheanalašvuođabellodaga jođihii kruvnnasundi Christian Magnus Falsen
(1782-1830). Bellodat háliidii iešheanalaš Norgga ja Kristian Fredrik norgalaš
gonagassan, dahje molssaevttolaččat ođđa ovttastusa Dánmárkkuin.
Ovttastusbellodaga
dorjo 30 ovddasteaddji man jođihii greva Herman Wedel
Jarlsberg. Ovttastusbellodat dáhtui ovttastusa Ruoŧain, muhto sierra norgalaš
vuođđolága. Historihkkárat leat gažadan maid Ovttastusbellodaga
ovddasteaddjit duođaid ledje háliidan ja áigon. Sin vuolggasadji lei ge ahte sii
dorjo Kristian Fredrika ja norgalaš stuimmi. Soabadaladettiin sii liekkusmielain
hálle Norgga birra álbmogin, našuvdnan ja riikan. Veadjá sii oaivvildedje ahte
Norga lei menddo geanuheapmin doaibmat sierra stáhtan. Muhto vejii lean
maiddái nu ahte sii oidne leat Ruoŧain ovttastusas heivešii bures guovtti
iešheanalaš riikka gaskkas. Dan bottago Dánmárku lei ožžon oktoráđđenfámu,
go fas Ruotta lei ožžon jagi 1809 ođđa ráđđenhámi, vuođđolága ja sierra
riikkabeaivvi. Ruota ráđđenhápmi lei ovdagovvan vuođđoláhkabargui mainna sii
ieža Norggas ledje bargamin. Ovttastusabellodaga dorjo Østlándda ja Sørlándda
muorraávnnasgávppálaččaid ja skiipagoasttideaddjiid. Sii ledje garrasit gillán
eaŋgalas blokáda geažil napoleonsođiid áiggi. Dan geažil šadde opposišuvdnan
dánska-norgga olgoriikkapolitihkii. Jáhkkimis sii háliidedje ovttastusa mii attášii
ráfi vai gávppašeapmi fas boađášii johtui.
Leat gávdnon sullii 20 vuođđoláhkaevttohusa, ja historihkkárat oaivvildit
ahte sáhttet leat leamaš lahka 30. Eanemus evttohusaid ráhkadeigga Christian
Magnus Falsen ja lektor Johan Gunder Adler (1784-1852) Christianias. Dat lei
vuođđun loahpalaš vuođđoláhkaevttohussii. Vuođđoláhka mearriduvvui
miessemánu 17.b., ja Kristian Fredrik válljejuvvui norgalaš gonagassan.
1...,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13 15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,...58
Powered by FlippingBook