9
riikkat ledje plánen stuorra ráfikonferánssa Wienii maŋŋá napoleonsođiid, muhto
Karl Johan ii háliidan vuordit dán. Soahteáitimiin bággii son dánskagonagasa
dahkat sierra ráfisoahpamuša gaskal Dánmárkku-Norgga ja Ruota.
Soabadallamat dáhpáhuvve Kielas, ja loahppasoahpamuššii oaččui Karl Johan
dohkkehuvvot iežas gáibádusa ahte Norga galggai addojuvvot Ruttii. Fredrik 6.
oaččui ođđajagemánu 16. beaivve 1814 dieđu ahte lei massán Norgga.
Go Fredrik 6. oaččui dieđu Kiel-soahpamuša sisdoalu birra, de čálii son
máŋga reivve Kristian Fredrikii. 1800-jagi álggus eai lean kommunikašuvnnat
nu huksejuvvon, ja dehálaš reivviid fertii sáddet kurera mielde. Ii lean buorre
diehtit man guhkes áigi golai ovdalgo reive joavddai dohko gosa galggai.
Fredrik 6. sáddii vuosttas reivve Københápmanis ođđajagemánu 17.b. , ja
Kristian Fredrik oaččui breava eahkedis ođđajagemánu 24.b. Lei oanehis reive.
Gonagas muitalii ahte Norga lei addojuvvon Ruttii, ja ahte Kristian Fredrik fertii
ráhkkanit máhcahit norgalaš rádjalatniid Kongsvingera ja Fredrikstena ruottilaš
soahtevehkii. Dan maŋŋá galggai son loahpahit iežas gonagassadjásaš doaimma
ja máhccat Københápmanii. Dušše oassi Kiel-soahpamušas čuovui reivve.
Nuppi reivve čálii Fredrik 6. eahkedis ođđajagemánu 17.b., ja dat joavddai
Christianiai guovvamánu 7. b. Dása son lei bidjan mielde olles Kiel-
soahpamuša. Easkka dál oaččui Kristian Fredrik ollislaš gova das mii
oppalohkái lei mearriduvvon ráfisoahpamušas. Goalmmát ja maŋimuš reive lei
beaiváduvvon ođđajagemánu 18. B., ja Kristian Fredrik oaččui dán guovvamánu
14. b. Dán reivves almmuhii Fredrik 6. ahte son čovddii norgalaččaid eret
oskkáldasvuođavuordnumis
dánska gonagassii.
Dát mielddisbuvttii ahte
norgalaččat eai lean šat dánska stivrra vuolde. Kristian Fredrikas, gii lei boahtán
Norgii stivret dánskagonagas ovddas, ii lean šat formálalaš doaibma. Son beasai
dál álgit hábmet iežas doaimma ja hukset alccesis fápmovuođu.
Historihkkárat leat berostan das ahte manne Fredrik 6. válljii Kristian
Fredrikii dieđihit dan ahte Norga lea addojuvvon Ruttii máŋgga reivve bokte
mas lei iešguđet sisdoallu. Leat imaštan ahte lei go son nu ahte son ii lean
dohkkehan ahte Norgga galggai addit Ruttii, dahje lei go son nu ahte son
geahččalii giktalit Kristian Fredrika čuovvolit jurdaga doalahit Norgga oassin
dánskalaš-norggalaš ollesstáhtain. Okta teoriija lea ahte Fredrik 6. hálidii
maŋidit addimis Norgga vai vuoitá áiggi. Dilli lei eahpečielggas, ja vaikko mii
sáhtii dáhpáhuvvat. Karl Johan sáhtii, su boargárlaš duogážin, bálkestuvvot
Ruotas, dahje son sáhtii várra šaddat gonagas Frankriikkas. Lei maiddái vejolaš
ahte dat eará stuorraválddálaččat manne su vuostá. Fredrik 6. lei dáhton Kristian
Fredrika máhcahit norgalaš rádjalatniid ruottilaččaide ja máhccat ruovttoluotta
Dánmárkui, muhto dattege láhttiid gonagas dan láhkai ahte son livččii
ráhkkaneamen norgalaš stuimmiide. Son ee. lasihii buktimin gortni Norgii.
