59
Teknalaš ovdáneapmi buktá midjiide nieguid: mo boahtá min
boahtteáiggi máilbmi šaddat? Sáhttitgo ávvui vuolgit turistan?
Sáhttitgo čohkkedit biilii ja áimmu čađa vuodjit gosa áigut?
Jurddagovas eai gávdno ráját. Muhto mii sáhttit maiddái jearrat
maid ovdáneapmi dahká minguin. Bidjágo dat ođđa cakkiid dah-
je rájáid min gaskii? Go mii leat Facebookas dahje eará sosiála
mediain, gávnnadat go mii dalle eará láhkái go jos mii deaivva-
dat kioskkas dahje klubbenis? Leago dat buorre vai bahá? Lea
hui álki čiehkádit olmmožin teknalaš buktagiid duohkái go
dát ollu gelddolaš reaiddut šaddet dávjá deháleabbon go dat
masa mii daid geavahat. Muhto seammás bohtet máŋga ođđa
vejolašvuođa maid ovdal eat leat jurddašan, vejolašvuođat mat
sáhttet addit midjiide ođđa dieđuid, ásahit eanet oktavuođaid
ja barggu boahtteáigái.
Min eallinoidnui maid buktá teknologiija váikkuhusaid, sihke
máilmmioidnui ja olmmošoidnui. Dallego Francis Bacon ása-
hii álgo teknalaš skuvllaid Englándii, oinnii son teknologiija
dego juoga maid olbmot sáhtte geavahit luonddu váikkuhussii.
Ulbmil lei ollašuhttit biibala sáni ahte ráđđet máilmmi badjel
ja bidjat dan iežamet vuollái. Guhká orui nu ahte dát niehku
galggai duohtan šaddat, muhto de bohte dan rádjái go muhtu-
mat álge dan vejolašvuođa eahpidit. Okta dehálaš dáhpáhus
lei 1. ja 2. máilmmisoađi vásáhus. Teknologiija ii veahkehan
olbmuid dušše ceavzit, muhto seamma ollu goddit. Báhčinrokkit
ledje dievvan ravddaid rádjái olbmuin geat spáitilit ledje god-
don ođđa áiggi teknologiija geažil. Ja 2. máilmmisoahti nogai
ovttain áidna bombbain mii gottii máŋggaidlot duháhiid olbmo
vuollil sekunddas. Eahpádus teknologiija buriid bealit eai leat
nohkan daid maŋimuš jagiid. Sivvan máilmmi liegganeapmái,
lea industriija teknologiija mii gáibida hui ollu energiija addit
midjiide buot maid mii háliidat. Teknologiija ii leat buorre dušše
iešalddis. Dat ferte stivrejuvvot min olmmošlaš válljejumiin – ja
maid mii válljet, lea min duohken mearridit min eallinoainnu
vuođul.
•
Maid doaivvut dáhpáhuvvat teknalaš ovdáneamis dan boahtte 10 ja-
gis? Makkár bohtosiid sáhttá dákkár ovdáneapmi oažžut, sihke posi-
tiivalaš ja negatiivalaš váikkuhusaid juohke olbmui ja servodahkii?
