27
IDENTITEHTA
JA KULTUVRA
Go deaivvat olbmuid geaid it leat deaivan
guhkes áigái, de sáhttet sii dadjat vaikke
ná «Na, vuoi go leat áhčát vuohkái šad
dan!» dahje «Mun gulan ahte don maid
leat čiekčagoahtán spáppa nu go du
oabbá ge». Ii leat várra álo nu somá ahte
du buohtastahttet eará olbmuide. Várra
sáhttá leat du mielas nu ahte it bea
sa leat ieš ja ahte dat du «albma ieš»
jávká earáid vuordámušaide ja gova
hallamiidda. Ja guovdu dieppe sáhtát
leat vel oalle eahpesihkkar das gii don ieš
leat. Dus lea skihpár dahje olmmái geasa
don háliidat sulastahttit. Dahje sáhttet
leat popnásttit dahje valástallannásttit
geaid maŋis don faŋuhat. Lassin leat
vel du lagamuččaid gáibádusat mo don
galggašit láhttet.
Dáin kápihttaliin beasat lohkat eanet mii
lea
identitehta,
ja mo dat báidnašuvvá ja
nuppástuvvá. Beasat maiddái oahppat
mo
kultuvra
báidná min ja man láhkai mii
báidnit kultuvrra gos mii eallit.
Min identitehta báidnašuvvá go mis lea
oktavuohta eará olbmuiguin, jamii dovdat
ahte mii nuppástuvvat olbmuid mielde
dađi mielde go deaivat sin. Identitehta
lea boađus das gos mii leat eret, muhto
dat nuppástuvvá maid dađi mielde go
mii vásihit ja oahppat. Eará láhkai maid
sáhttá dadjat ahte identitehtas leat
ruohttasat ja juolggit.
Kultuvra
lea sátni mii ollu geavahuvvo.
Don gulat nuoraidkultuvrra, sisafárre
jeaddjikultuvrra, nissoniidkultuvrra ja
eará kultuvrraid birra. Dán girjjis geavahit
kultuvrra sáni dan birra maid olmmoš lea
oahppan omd. oskuvugiid, dáidagiid,
morála, juridihka ja vieruid birra. Dan las
sin bohtet eará dáiddut maid olmmoš lea
oahppan go lea šaddan servodatlahttun.
Nie báidnašuvvat mii kultuvrras mii lea
min birra. Sihke mii ja servodat nup
pástuvvet oppa áigge. Guovdu dieppe
ealát don ge ja galggat gávdnat geainnu
ovddos guvlui.
Manin don háliidat leat, mo don háliidat
ahtanuššat, na dan don ieš mearridat.
