74
Eallinoidnui gullet unnimusat golbma oasi: eallima dulkon ja
áddejupmi, olmmoš ja árvooaidnu. Eallináddejumis lea sáhka
das makkár fámut máilmmis ráđđejit ja mo dát fámut váikkuhit
olbmo. Olmmošoaidnu lea dan birra mo mii dulkot ja áddet
olbmo, mii olmmoš lea ja geat mii leat eará eallinvugiid ektui
ja makkár mihttomearri olbmoeallimis lea. Árvvut gullet etihk
kalaš norpmaide (morála) ja mii galgá leat rávvejeaddjin dasa
mo olbmot ellet. Árvvut fátmmastit sihke dan mii lea dehálaš
ovttaskas olbmui ja mii lea dehálaš servodahkii oppalaččat.
Eallinoaidnohumanismma sierraláganvuohta
Eallinoaidnohumanismma sierraláganvuohta norgga oktavuođas
čatnasa čavgadit organisašuvdnii Humána-Etihkkalaš Lihttu
(HEF) ja dan sisdollui maid dát lihttu lea bidjan norgga eallin
oaidnohumanismii. Guhká gohčodedje organisašuvnna jurdda
vuođu
humánaetihkkan
. 1990-logu rájes šattai dábálažžan
geavahit
eallinoaidnohumanisma
-sáni.
Lihtu njuolggadusaid (2007) mielde lea organisašuvnna ulbmil
leat «humanisttalaš eallinoaidnoorganisašuvdnan. Lihttu galgá
ovdánahttit humanismma ja bargat dan ovdii ahte olbmot ožžot
praksisas čađahit humanisttalaš eallinoainnu».
Humanisttalaš eallinoainnus leat golbma vuođđoguottu:
1. Duohtavuođaáddejumi ja etihka vuođđu leat olbmo jierbmi
ja vásáhus, rašunealla ja kritihkalaš jurddašeapmi, dovddut ja
olmmošlašvuohta mielolbmuide ja eai fal oskkoldatlaš gova
hallamat.
2. Olmmoš lea guovddážis. Humanismma ulbmil lea ovddidit ieš
heanalisvuođa, friddjavuođa ja ovddasvástádusa, ja addit buot
olbmuide vejolašvuođa dán ovddidit.
3. Olmmošvuoigatvuođa geatnegasvuođat buktet ovdan guovd
dáš árvvuid ja ideálaid.
Vuosttaš čuokkis čatnasa duohtavuođaáddejupmái, nubbi fas
olmmošoidnui ja goalmmát gullá árvooidnui. Dát oasit leatge
dasto eallinoaidnohumanismma sierraláganvuođat.
HEF miellahttolohku lea 80.000. Váldokantuvra lea Oslos. Miel
lahttolohku lassánii erenoamážit 1980-logus. Organisašuvdna ii
