ALMMI SPEAJAL - Filosofiija ja etihkka - page 14

14
Go son earáid gažadii viissisvuođa birra, gávnnahii ahte ii
ovttasge duođaid lean nu ollu máhtolašvuohta go dan maid
sii geahččaledje dovddahit. Iežas bealis oaivvildii ahte ii susge
lean nu ollu máhtolašvuohta, muhto ovtta son diđii – ii son
ge diehtán vástádusa buot áššiide. Ja áiddo dat leige erohus
sus ja eará jierbmás olbmuid gaskka: su iežas viissisvuohta lei
vuođđuduvvon dasa ahte son oinnii iežas diehtemeahttunvuođa:
«buot maid mun dieđán, lea ahte in maidige dieđe». Dát lei su
stuorámus viissisvuohta!
Sokratesa gažadeaddji doaibma šattai giksin ollu Atena ássiide,
ja dađistaga son oaččui ollu vuostálastiid. Sii ožžo su duopmo-
stuoluid ovdii ja áššáskuhtte su billistit nuorra albmáid miela
nu ahte eai oskun šat stáhtalaš ipmiliidda. Dan ovddas son dub-
mejuvvui jápmimii. Sokrates oaivvildii iežas eallán doarvái ja
lei ollašuhttán iežas dagu, ja son dalle ieš gurrii mirkocearkki.
Go mirko álggii váikkuhit, celkkii son iežas čuovvoleddjiide ahte
galge addit oaffara Asklepiusii – ipmilii gii dávddaid buoridii. Dát
lea dulkojuvvon nu ahte son oaivvildii jápmima leat su duođalaš
geaidnu luvvejupmái, ja lei buhtistangaskaoapmi atenalaččaid
«buohcci» jurdagiidda.
Maid don oaivvildat Sokratesa jurdagii ahte duohta máhtolašvuohta
lea dovddastit iežas diehtemeahttunvuođa? Maid máksá leat viis-
sis? Leago doarvái diehtit juoga leat duohtan go áiggot leat
viissis
,
vai galgá go juoga boahtit máhtolašvuhtii lassin?
Platon
Platon lei Sokratesa oahppi ja jotkkii oahpaheaddjis jurdagiid
dainna lágiin ahte maiddái son doaivvui agálaš dilli ja rievdda-
keahtesvuohta olbmos jo ovdalis gávdnui, ja buoremus vuohki
gávdnat duohtavuođa lea dialogaid bokte eará olbmuiguin. Son
dasto oaivvildii ahte duohtavuohta ii lean dušše juoga maid
mii leimmet vajálduhttán, muhto dat lei gokčojuvvon ja mii
danin eallit vearreoskkus das maid oaidnit leat duohtan. Lei
dát jurdda mii lei vuođđun su jurddaoahpas maid son govvidii
«bákteráigeveardádusa» (hulelignelse) bokte.
Platon oaivvildii leat
juoga nu
mii ieš ii gullan dán ávnnaslaš
1...,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13 15,16,17,18,19,20,21,22,23,24,...82
Powered by FlippingBook