1.3 Girjjiid máinnašeapmi

 

Sátni máinnašeapmi mearkkaša čállit ja muitalit muhtin muitalusa, novealla dahje girjji/romána birra. Dábálaččat mii máinnašit girjjiid/románaid, go dat leat guhkit. Máinnašeapmi galgá iktit sisdoalus dušše dan mađe ahte dat boktá sáhkkitvuođa. Son gii máinnaša galgá muitalit iežas vásihusaid girjjis.

 

 

Bajilčála

 

• Bajilčála galgá muitalit juoidá girjji sisdoalus ja iežat lohkanvásihusas. Geahččal dahkat bajilčállaga nu ahte sis geat dán lohket, galgá šaddat miella lohkat girjji. Bajilčállaga sáhttá maid dahkat maŋimužžan,  dalle go leat geargan máinnašeamis girjji.
• Daga intro, ovtta dahje guokte cealkaga,  mas muitalat maid áiggut ovdanbuktit.

 

 

Girji

 

• Šáŋŋer, lea go suorggahahtti/balddihahtti, krim, drámá, somá, fantasiija,
• Oanehis sisdoalloreferáhta. Dás eai galggašii leat go golbma-njeallje cealkaga. Ale fal ribat muitalit mo girji loahppá!
• Jos girji lea oassi muhtin ráiddus, de berre dás dan namuhit.Muittuha go girji eará girjjiid/teavsttaid maid leat lohkan? Makkár? Čilge man láhkai dat muittuha eará girjji.
• Namut gii lea girjji čállán, girjji nama, goas ilmmai ja lágádusa nama man bokte lea ilbman. Muital maid gii lea girjji jorgalan, jos dat lea jorgaluvvon girji.

 

 

Mo mun vásihin girjji

 

• Mo álgá girji? Bálkestuvvo go lohkki njuolgga dáhpáhusaide vai leat go čilgejumit ja oahpásmahttit vuos karakteraide?
• Mo huksejuvvo muitalus gelddoleamos dássái? Leat go hirpmástuhtti, suorggahahtti ja vuordemeahttun vai lea go dássedis dáhpáhus maid lohkki álkit sáhttá árvidit ja vuordit ovdagihtii?
• Mo loahppá girji? Fáhkka, hirpmástuhttimiin, vai nu mo vurdon?
• Lei go girjji váttis bidjat eret?
• Lea muitalusas go siskkit vai olggul gelddolašvuohta? Siskkit gelddolašvuođa dahká muitalus/konflikta mii bidjá johtui  karakteraid/olbmuid dovdduid ja jurdagiid. Olggut gelddolašvuođa dahká muitalus/konflikta mii bidjá johtui dáhpáhusaid olggobeale,  dahje mat eai guoskka karakteraide/olbmuide.
• Dovddat go don, leat go don vásihan seammá, ja lea go álki eallit/oasálastit dáhpáhusain, dovdat dáhpáhusaid? Manne? Mii dahká dan? (dahje ii daga dan). Leat go birasgovvideamit, karakterat vai dáhpáhusat mat dahket ahte don sáhtát eallit/oasálastit dáhpáhusain?
• Geahččal sániiguin govvet/čilget man láhkai don vásihit dáhpáhusaid: čuohcil, jáhkehahtti, hirpmástuhtti, suorggahahtti, somá, fasti, ilgat, váivi, suhttadahtti, hárbmadahtti. Oza sátnegirjjis maiddái synonymaid dáid sániide.  Lea go čálli man  nu láhkai hárdimin lohkki, jáhkat don? Mo?
  
  Čilge ja vuođus vástádusaid.

 

 

Jáhkihahtti vai ii

 

• Lea go muitalus jáhkihahtti, vai ii go leat realisttalaš dat mii dáhpáhuvvi muitalusas?
• Jos muitalus lea fantasiija, ja doppe leat ealibat/karakterat main leat magiijalaš fámut dahje stálut, de veardit doaibmá go jáhkemeahttunvuohta lihkká dán šáŋŋeris. Doaibmá go magiija bures muitalusas?
  
  Čilge manne, manne ii.

 

 

Giella

 

• Lei go álki lohkat girjji? Manne? Manne ii?
• Leat go guhkes vai oanehis cealkagat, vai seaguhus?
• Leat go replihkat, fásttošeabmi, gárrodeapmi, čuorvvas,  suopmansánit?
• Leat go govvideamit, dego sániiguin govvet birrasa, daguid, olbmuid/karakteraid, ávdnasiid?
• Mo du mielas giella heive girjji sisdollui?
• Lea go giella, cealkagat ja dadjanvuogit mange láhkai erenoamážat?
  
  Čájet buot ovdamearkkaiguin.

 

 

Čoahkkáigeassu

 

• Man birra lea girji, aittonassii? Manne, jáhkát don, čálli lea dán čállán?
• Muitala go girji dutnje dahje earáide dehálaš sága man birra jurddašat ain?
• Muitala go girji juoidá dan birra ahte leat nuorra ja maid nuorat liikojit lohkat?
• Mii lea dán girjji buoremus bealli?
• Mii lea girjji fuonimus bealli, lea go das juoidá mii hárbmada du?
• Galggašedje go earát lohkat girjji?
  
  Čilge ja vuođus iežat oaiviliid.

 

 

Gáldu: Foreningen Les!