16
dan lága maid Israela ipmil attii sidjiide Mosesa bokte. Jesaja
gullá dán maŋemus namuhuvvon jovkui ja dan dihtii gohčodit
su «duopmoprofehtan». Eará duopmoprofehtat Israelis ledje
Jeremia, Amos, Hosea ja Mika.
Boares testameantta
poehtalaš
girjjit leat arvat earálá-
ganat ja sisttisdollet sihke oskkoldatlaš ja máilmmálaš
poesiija. Oskkoldatlaš poesiija lea vuosttažettiin Sálm
maid girjjis. Máilmmálaš poesiija fas gávnnat
Salomo
allalavlla
diktačoakkáldagas. Árbevirolaččat navdo
juvvo girječálli leat leamaš Israela gonagas, Salomo.
Dan dihtii dohkkehedje dán sihke juvddálaččat ja
risttalaččat. Dálá dutkkit oaivvildit girji dáidá gullat
rituálaide maid geavahedje ovdamearkka dihte hea-
jain – dahje ahte girji njulgestaga muitala olmmošlaš
ráhkisvuođa ja nissona ja dievddu rumašlaš geassahuv
vama nubbi nubbái.
Viisodatgirjjálašvuohta
lea fas eará čálašládja Biibbalis. Biib
bala viisodatgirjjálašvuođas lea filosofalaš áddejupmi, eallin
viisodat ja diehtu mo ovttaskas olmmoš berre eallit.
Ođđa testameanta
Paulus lei álgoálggus juvddálaš čálaoahppavaš ja doarrádalai
risttalaččaid. Son maŋŋil šattai risttalažžan ja áŋgirit sárdnidii
risttalaš oskku. Son mátkkoštii mišuvdnamátkkiid ja čálii ollu
searvegottiide maid ieš lei ásahan. Su namas leat 13 girjji ja dat
leat Ođđa testameanttas. Buot dáid girjjiid ii dáidde ieš čállán.
Dutkkit oaivvildit ahte Paulus ieš čálii 7 dan 13 girjjis. Eará girj
jiid navdet dutkkit ahte Paulusa biras lea čállán dahje dat biras
mas son ieš lei oassin. Girjjiin čállá váttisvuođaid ja geahččala
daid čoavdit. Su prinsihpalaš jurdagat šadde guovddážii gir
ku ovdáneamis dađistaga go ođđa hástalusat ja váttisvuođat
čuožžiledje.
Boares ja ođđa testameantta gaskavuohta
Ođđa testameanta oaivvilda ahte Jesus lea dat Messias gean
juvddálaččat vurde boahtit danin beastin maid Ipmil sáddii
álbmogii. Muhto risttalaččat jurddašedje vel viidábut ja oaivvil
GAŽALDAT
Maid dat mielddisbuktá ahte evan
gelium vuođđuda oskui iige dagui
de?
m
k
k d
k v
s m
Gonagas Salomo ja Sába dronnet.
© Piero della Francesca Arezzo, Italy.
