80 / 98
79
Davvisámi goavddis
Goavddis gulai Ohcejoga-Várjjaga
noaidái Poala-Ándii, gii dubmehalai
jápmimii Čáhcesullos 1692 danne go
lei geavahan goavdá. Ánde gaža-
duvvui garrasit goavdá geavaheame
birra, ja diggereferáhta dieđuid
mielde son čilgii vuđolaččat mo son
dainna meannudii. Vuos čilgii gov-
vosiid ja dasto geavaheame. Ieš lei
praktiseren eanaš goavdá dáido-
vejolašvuođaid, muhtun dáidduid
son diđii ja máhtii, muhto ii prakti-
seren ieš.
Poala-Ándde goavdás leat vihtta
máilmmi, ja lea dadjat áidna dav-
visámi goavddis mii lea áimmuin.
Dat sáddejuvvui Københápmanii ja
šattai Københápmana Našonála Mu-
sea háldui, mii deponerii dan Sámiid
Vuorkádávviriidda Kárášjogas jagi
1979.
Poala-Ándde goavddis su čilgehusai-
guin. Ruođuid () siste leat doaim-
maheaddji lasáhusat:
Vuosttas máilbmi:
1.
Ilmaris,
mii lea riđđo- dahje
neavrresdálkki várás. (Vissásit Bieg-
galmmái).
2.
Diermis
(Dierpmis). Go bálvala
Ipmila, de sáhttá Dierpmis heaittihit
ulli ja arvvi. Muhto sus ii leat fápmu
ovdal go Ipmil vuos lea addán sutn-
je dan.
3.
Gvodde
(Goddi). Go dearpá goavdá ja riek-
kis ii orus gotti ala, de son gii lea
dáhtton bivdolihku, ii fidne dan háve
vaikko man áŋgirit de bivddášii.
Nubbi máilbmi:
4.
Peive
(Beaivi). Dat addá beaivva-
daga, buhtes áimmu ja buorre dálk-
ki, erenoamážit guottetáigge.
5.
Jumal-barn
(Ipmelbárdni), gii
váldá eret suttuid.
6.
Jumal-Etiem
(Ipmeláhčči), gii
ráŋggášta bahodaga.
7.
Dom Kirchen
(Duopmogirku), mii
addá suttuid ándagassii, sieluráfi,
kristtalaš jápmima. (Sáhttá leat
bálvvosbáiki?)
8.
Engil
- Bassivuoigŋa mii addá
suttuid ándagassii ja veahkeha dan
gii dáhttu šaddat ođđa ja buoret
olmmožin.
Goalmmát máilbmi:
9.
St. Anna,
Maria oabbá gii veah-
keha Maria. (Sealgeeadni gii veah-
keha áhpehis nissonolbmo).
10.
Maria (Jumal Enne or Jumal
Ache)
- Maria, Kristusa eadni ja Ip-
mila eadni. Go su bálvala, de son
sáhttá veahkehit áhpehis nissoniid.
(Sáráhkká, gii veahkeha riegádahttit
máná).
11.-12.-13.
Julle peive, Gougt Julle
herr, Gvolme Jul peive herr
(Juovla-
beaihearrát) - Golbma govvosa mat
vástidit bassi golbma juovlabeaivve.
Veahkehit olbmuid geat basuhit bas-
sibeivviid ja ráŋggáštit sin geat eai
basut juovlabeivviid.
Njealját máilbmi:
14.
Manna
(Mánnu) - Jorba riekkis
mii vástida mánu. Dan bálvalit vai
šaddá buorre, čáppa idjadálki.
15.-16.
Olmoug Mane Kirche
- Vázzi
olbmot, geat leat mannamin girkui.
17.
Govus (nama haga) - olmmoš
gii čuožžu girku olggobealde ja hálii-
da sisa.
18.
Kirche
(Girku) masa addá
bálvvosskeaŋkkaid, sihke gintaliid,
ruđaid ja eará. Sáhttá buoridit
dávddaid.
Viđát máilbmi:
19.
Čadnon bironisu ja maiddái
stuorra biro eadni. Ánde ii diehtán
dan nama.
20.
Biro mii goddá olbmuid ja
gohčoduvvo dávdan. (Várra Rohttá/
Rohttu mii dagaha dávddaid).
21.
Biro mii lea luovus ja ráđđe hel-
vehis ja girddaša birra máilmmis.
22.
Hilvit Tol
(Helvetdolla) - dolla
mii boaldá olbmuid sieluid helvehis.
23.
Hilvet Tarve Giedme
- Gievdni
mii duolddaha olbmuid sieluid helve-
his.
24.
Hilvet Haufd
- Helvethávdi gosa
Ipmil bálkesta buohkaid geat oskot
birui.
25.
Hvenaales Gvolisis
- Čadnon
biro láhkkiiguin - biro mii lei čadnon
go Ipmil sivdnidii máilmmi.