43 / 98
42
Mišunearat geat čálle dan maid noaiddit muitaledje, geahččaledje
buoremus lági mielde čájehit ollislaš gova das maid ledje gullan.
Muhtomin hirpmáhuvve, nu go oaidnit bihtás dás badjeleappos go
dadjet ahte “lei issoras hupmat dan birra” ahte sihke Ipmil ja
Radien
(Ráđđejeaddji) sárgojuvvuiga buohtalaga goavdái.
Čilgehusas dás badjeleappos oaidnit ahte mišunearat juhke
máilmmi viđa oassái. Bajimusas lea
Radien
,
ráđđejeaddji
fápmu.
Muhtomin lea son namuhuvvon bearraša hámis ráđđejeaddji
áhččin,
eadnin ja mánnán
. Go Lars Levi Læstadius čielggadeamistis čilgii
sápmelaččaid dološ oskku birra, de geavahii son goavdá gova Knud
Leem girjjis
Finnmarkens Lapper
(geahča gova, s. 40). Dás lei
Ra-
dien
(Ráđđejeaddji) merkejuvvon eaŋkilis ruossain (1) mii lei biddjon
bajimussii dakkár ráhkkanusas mii muittuhii beavddi dahje vistti (2).
Ieš goavddis bođii várra Helgelánddas, lulli Sámis. Læstadius oaivvil-
dii ahte jurdda ahte gávdno bajimus sivdnideaddji ja ráđđejeaddji ip-
mil sáhttá roahkka leat duohta sámi jurdda, vaikko maiddái sáhttá
leat risttalaš jurddašanvuogi váikkuhus. Namma Radien (Ráđđe-
jeaddji) jáhkká Læstadius lea suorggiduvvon vearbbas
ráđđet
.
“
Zhioaarve-Radien
”-namma mearkkaša
Čoarve-Ráđđejeaddji
. Dat lei
várra bohcco almmálaš várjaleaddji ja dat mii attii olbmuide boazolihku.
Riegádeami ipmilat
Teavsttas dás bajábealde deaivvaimet
Máttaráhká
, mii lea nissonip-
mil. Son ráđđii sihke olbmuid ja elliid riegádeami (máddu = álgu,
ruohtas). Lea vejolaš ahte su isit,
Máttaráddjá
, lei hui lahka alimus
ráđđejeaddji fámu,
Radiena
. Noaiddit muitaledje mišunearaide ahte
manai moalke geaidnu Máttarádjá luhtte badjin vulos Máttaráhká lusa
beaivesuotnjariid bokte. Muhtun dutkit leat oaivvildan ahte Máttarád-
djá lei ieš beaivváš ja ahte beaivváš dan dihte lea buot elliid álgu.
Máttaráhkká orui eatnama ja almmi gaskkas, “buot bajimusas áim-
mus”, nu go daddjui. Go olmmoš dahje ealli galggai riegádahttit, de
lei
Radien
ieš mii sivdnidii sielu. Dan son sáddii Máttaráddjái mii váld-
dii sielu lusas ja jođii dainna beaivváža birra. Dasto attii Máttaráddjá
mánásielu eamidasas Máttaráhkkái mii sivdnidii rupmaša sillui ovdal
go doalvvui máná iežas nieiddaide. Muhtun sajis muitaluvvo ahte jus
mánná galggai šaddat bártnáš, de addui dat
Juoksáhkkái
, ja jus galg-
gai šaddat nieiddaš, de addui
Sáráhkkái
. Eará báikkiin muitaluvvo
ahte mánná addui vuos Sáráhkkái, ja jus mánná galggai šaddat bárt-
náš, de fertii Juoksáhkká rievdadit ogi bártnážin. Easka dalle addui
ohki su olmmošlaš eadnái mii galggai dan guoddit gitta dassážii go
riegádii.