41 / 78
41
laččat eai leat beroštan nu olu dain "bellodat-ásahemiin" mat ráhka-
dedje riiddu leastadialaš morránemiin máŋgga báikkis, erenoamážit
Várjjagis. Sis-Finnmárkku sárdnideaddjit leat baicca leamaš rahpasat
viidát ovttasbargat leastadialaš earrolinnjáid rastá. Sii leat maiddái
ovttasbargan Norgga girkuin ja girkolaš mišuvdnaorganisašuvn-
naiguin, omd. Sámemišuvnnain.
Davvi-Romsa
Davvi-Romssas šattai
Antin-Pieti
(Per Anders Nutti, 1825-1898)
guovddáš sárdnideaddji. Son lei boazosápmelaš Gárasavvonis ja lei
okta Læstadiusa áramus mielbargiin. Su geasseorohat lei Ránežis
Romssas, ja doppe son jođii sárdnidanmátkkiide Ofuohta rájes Várj-
jaga rádjái. 1848:s sáddii Læstadius guokte nuorra sámi sárdni-
deaddji Ivgui. Nubbi lei 23-jahkásaš
Antin-Pieti
ja nubbi fas 20-jah-
kásaš
Juho Mattis Siikavuopio
. Soai bođiiga Ivgubahtii dálvemárka-
niidda ja váccašeigga ja lávlluiga sálmmaid ja sárdnideigga olbmuide,
muhto ii oktage beroštan sudno ságain. Muitaluvvo ahte Ivgubađa
olbmot ledje gullan Gárasavvona moriidusa birra ja balle veaháš dáin
sáttatolbmáin. Loahpas vuolláneigga sárdnideaddji-guovttos Ivgu-
bađas ja vulggiiga viidáseappot láigofatnasa mielde Omasvutnii gos
guolásteaddjit
Mons Monsen
ja
Hans Heiskala
moriideigga sudno
sárdnidemiin. Muhtun áiggi maŋŋel áigguiga fas máhccat Ivgubahtii,
muhto de ges dálkkáiduvaiga vuona nalde, ja beasaiga jur básládje
gáddái Lyngspollenis, mii ii leat nu guhkkin Ivgumuotkkis eret. Doppe
moriidii olles bearaš ja dainna buollái moriidus Ivgus. Tromsø Tiden-
de čálii 1848:s ahte muhtun ruoŧŧelaš sárdnideaddji (Antin-Pieti) lei
johtán doppe ja "cahkkehan čuovgga" riddogiliid sápmelaččaide. An-
tin-Pieti sártnit ledje dávjá oskkolaš olbmuid vánhurskkis eallima bir-
ra. Son lei dakkár olmmoš guhte anii olu áiggi rohkosiidda. Go son
sárdnidii, de humai njozet – ja guhká! Muhtomin lei son čohkken olu
guldaleddjiid Ránežis iđitlohkamii. Son álggii dii. 9 – ja loahpahii ame-
niin dii. 5 maŋŋelgaskabeaivvi! Davvi-Romssas šattai su bargu hui
mávssolažžan morráneapmái. Dál logahallet su Ivgu-leastadialaš
suorggi vuoiŋŋalaš vuođđudeaddjin.
Son guhte álggii Ivgu leastadialaččaid jođiheaddjin maŋŋel go
Antin-Pieti jámii, lei
Erik Johnsen
(Junssá-Erke, 1844-1941). Son lei
Olmmáivákkis eret ja son orui leame váibatmeahttun sárdnideaddji
badjel bealle jahkečuođi. Olu su sártniin leat čállojuvvon ja geavahuv-
vojit ain áŋgirit Ivgu searvegottiin. Erik Johnsen gulai mearrasámi
sohkii ja máhtii sámegiela, dárogiela ja suomagiela. Son searvvai
leastadialaš morráneapmái 22-jahkásažžan ja bargagođii áigá báik-