47 / 78
47
lea ain buorre oktavuohta iešguđetge leastadialaš searvegottiiguin
Davvikalohtas.
Go Amerihká leastadialaččat ásahedje sierra girkoservodaga,
de badjánedje olu váttis áššit maid oskkolaččat fertejedje geahččalit
čoavdit. Ohcan dihte veahki, sáddejedje sii reivviid Sámi boarrasea-
mos sárdnideddjiide, geaid atne mávssolaččamus olmmožin oahpa
áššiin. Dávjjimusat sáddejedje reivviid Juhani Raattamaai Sáivomuot-
kái, danne go son lei šaddan njunuš sárdnideaddjin geas lei eane-
mus váldi maŋŋel go Læstadius jámii. Sárdnideaddjit čoahkkanedje
dávjá su lusa, ja doppe ságastalle váttisvuođaid mat ledje badjánan
moriiduslihkadusas, maiddái daid diliid mat ledje Amerihkás. Sámi
jođiheddjiide lei buot deaŧaleamos bisuhit moriiduslihkadusa čoahkis.
Danne sáddejedje dihto sárdnideddjiid geahččalit soabadit daid beliid
mat ledje riidalan. Daidda sárdnideddjiide geat sáddejuvvojedje Ame-
rihkái čoavdit áššiid, šattai váttis bargu. Dávjá ledje nággáris olbmot
geat ledje šaddan vuostálaga. Muhtun sáttatolbmot váibaluvve oalát
soabadanbarggus.
Riiddut USA:s vulge dávjá das go leastadialaš sisafárrejeddjiin
lei iešguđetlágán kultuvrralaš duogáš iežaset davviriikkalaš ruovttu-
riikkain. Go dasto bohte ođđa riikii gos lei amas kultuvra ja ođđa vie-
rut, de lei sidjiide deaŧalaš geahččalit bisuhit nu olu go sáhtte dan kul-
tuvrras maid dovde. Amerihká leastadialaččat hábmejedje dan dihte
dakkár risttalašvuođahámi mii lei mielde doalaheame sisafárrejeddjiid
ruovttuguovllu identitehta sárdnidanmálle, giela ja kultuvrra dáfus. Go
leastadialaš searvegottis ledje mielde olbmot geain lei iešguđetlágán
giella ja kultuvrralaš duogáš, de ii lean nu ártet ahte searvegottiin
šadde garra riiddut.
Dán áigge gávdnojit leastadialaš searvegottit olu riikkain: Duisk-
kas, Eŋglánddas, Báltalaš riikkain, Ruoššas – ja maiddái Oarje-Afrih-
kás ja Gaska-Amerihkás. 1920-logus ledje maiddái leastadialaš
mišuvdnadoaimmat Hunan-provinssas Kiinnás. Dákkár mišuvdna-
doaimmaid álggahedje eanas suopmelaš leastadialaččat geain lei
lagas ovttasbargu Suoma girku mišuvdnaorganisašuvnnaiguin, muh-
to leat maiddái "urban" ođđa leastadialaš searvegottit danne go
leastadialaččat leat bargguideaset geažil fárren olgoriikii ja ásaiduv-
van ođđa báikkiide.
Nils Xaviar Tornensis, guovdageaid-
nulaš gii fárrii Ámerihkái ja válddii
báhpaeksámena 1876. Su lusa láve-
jedje boahtit suomagielat leastadia-
laččat gásttašemiid, rihpaid ja
hávdádemiid dihte.