333
Ávdnasiid geavaheapmi
Ávdnasat mat leat vižžon elliin, leat geavahuvvon dálkko
deapmái sámiid gaskkas don doloža rájes. Čálalaš gáldut
namahit dakkár ávdnasiid go guovžža, bohcco, beatnaga,
rievssaha/girona, garjjá, cubbo ja njurjo vara. Dan lassin lea
muhtun elliid mielki maid geavahuvvon. Erenoamáš buorre
lei bohccomielki.
Ođđa áiggis lea maiddái čižžemielki geavahuvvon, omd.
bealljebákčasa ja čalbmebákčasa vuostá. Go čalbmi lei vih
káduvvon, dahje rihpa lei bilidan čalmmi, de galggai boži-
stit čižžemielkki njuolgga čiččis dan čalbmái, ja diktit dan
orrut čalmmis. Čižžemielki ájačázis lei maiddái buorre.
Hánssa-Jon Iŋgá (1917-1974) lei dovddus čalbmedivššár
Deanus.
Šattut ja muorjjit geavahuvvon dálkkasin
Šattuid geavaheapmi dálkkasin lea leamaš hui dábálaš
Sámis, ja maiddái dáččaid gaskkas Davvi-Norggas. Dakkárat
leat earret eará olbmoborranrássi/boska/fádnu, njálgga
háiruohtas/gálbberuohtas, juopmu, luomi ja eará šattut ja
muorjjit.
Olbmoborranrássi/boska/fádnu
lea leamaš ja lea ain hui
dehálaš sámi dállodoalus, sihke borramuššan ja dálkkasin.
Dat lei buorre diekkár váttuid buoridit go gosahaga ja
nurvo. Ruohtas goikaduvvui ja geavahuvvui nurvo ja
čoavjebákčasa vuostá. Šaddu geavahuvvui maiddái buoridit
eará váttuid. Das lea ollu C-vitamiidna ja dolin dat geava
huvvui erenoamážit skurbbeha vuostá. Sihke dáččat ja
sámit atne das ávkki. Mearrasámit lávejedje šattu buonjostit
vuolevuojas ovdal go borre dan.
Maiddái boazosápmelaččat leat atnán das ávkki, omd.
mollejedje veaháš das, ja moaluid vušše bohccomielkkis nu
ahte šattai suohkadin dahje buvrun mii goikaduvvui bohcco
čalbmasiin. Šattai muhtunlágan vuostán man borre dálvet.
vihkáduvvat:
ta skade
rihpa:
rusk, liten flis
Bohccomielki lea hui
dearvvaslaš, čállá Knud
Leem. Sápmelaš njam
mamin bohccomielkki.
Knud Leem 1767.
skurbbet:
skjørbuk
fádnu:
kvann
čalmmas, čalbmasat:
nettmage,
drøvtyggermage
