![]()
Juvddálašvuohta
75
74
Holocaustbeaivi
Nuppi máilmmesoađi áigge goddojedje
birrasii 6 miljovnna juvddálačča, dušše
danne go sii ledje juvddálaččat. Hitler, gii
lei Duiskka soahte-njunuš, mearridii ahte
buot juvddálaččat galge sáddejuvvot
bargoleairraide. Stuorámus bargoleaira
lei Auschwitz, Polskkas. Ollugat geat boh-
te bargoleairraide, goddojedje. Sii geat
ledje gievrrat ja dearvasat, galge goaivut
hávddiid, bassat, čorget ja ollu eará.
Giđđat 1945 nogai soahti.
Ođđajage
mánu 27.b jagi 1945 besse buot
Auschwitz-fáŋggat friddjavuh
tii fas.
Juohke ođđajagemánu 27.b.
ávvudit juvddálaččat dán beaivvi mas
lea namma
holocaustbeaivi.
Holocaust
mearkkaša
Issoras dáhpáhus,
dahje
ka-
tastrofa.
Dát beaivi galgá muittuhit buoh-
kaid geat dušše dán issoras dáhpáhusas.
Fáŋggat Auschwitz bargoleairras.
Sotnabeaivi, Miessemánu 2. b 1943
Ráhkis Kitty
Muhtimin smiehtan mo min eallin
lea. Dasto smiehtan ahte min dilli
lea paradiijás dan ektui mo eará
juvddálaččaid eallin lea dál. Muhto
go buot šaddá fas dábálaš, de várra
jurddašan ahte mo mii sáhtiimet
diktit iežamet ná duolvat.
Beavdeliidni lea duolvan, ja
livsku lea ráigánan. Dainna ii
buhtásmuva beavdi, vaikko mo
basašin. Olles dálvvi lea van Daan
oađđán seammá seaŋgagávnniid
siste mat leat dál duolvan ja háisot.
Eat mii sáhte bassat daid, go eai
gávdno bassaladdanbulvarat.
Áhči buvssat leat sáiganan. Eatni
čižžedoalli billašuvai ja son ferte
geavahit oappá čižžedoalana, mii
lea guokte sturrodaga menddo unni.
Sudnos leat golbma báiddi maid
leaba juogadan ja molssohaddan.
Mu báiddit eai heive sudnuide, eai
govčča čoavjji ge. Mo sáhttit mii
fas dábálaš eallima ealligoahtit,
go leat beare fuones ja billašuvvan
ávdnasat?
Vuossárga, Geassemánu 19. b. 1943
Ráhkis Kitty
Sotnabeaivve bávkaledje davvi
Amsterdam. Oassi gávpogis lei
áibbas billašuvvan. Gáhtat leat
billašuvvan ja viesut gahččan
čoahkkái. Ádjána máŋga beaivvi
ohcat ja roggat moallanan dáluid
gaskkas, ja gávdnat buohkaid.
Dássážii leat gávdnon 200 jápmán
olbmo, ja vaikko man ollugat leat
roasmmohuvvan. Buohcceviesut
leat áibbas dievva. Mánát vázzet
buolli dáluid gaskkas ja ohcet
váhnemiiddiset. Mus manná sivu
čađa go smiehtan bávkkanasaid
jiena birra.
Juvddálaččat ožžo nástti mearkan,
vai nasisttat galge oaidnit geat ledje
juvddálaččat.
Anne Frank beaivegirji šattai máilm-
midovddus maŋŋá 2. Máilmmisoađi.
Anne Frank
Anne Frank lei nuorra juvddálaš nieida.
Su bearaš čiehkádii duiskka soalddá-
hiid ovddas, ja ásse čihkosis guokte
jagi. Loahpas sii gávnnahalle ja sád-
dejuvvojedje bargoleairraide. Anne
Frank oaččui njoammudávdda ja jámii
Bergen-Belsen bargoleirii guovvamá-
nu loahpas jagi 1945. Go Anne Frank
devddii 13 jagi, de oaččui beaivegirjji
riegádanbeaivveskeaŋkan. Beaivegirji
oaččui nama: Kitty. Dás sáhtát lohkat
oasáža beaivvegirjjis maid son čálii dan
botta go ásse čihkosis Amsterdamas.
