Čállinčiehka
1. Ákkastalli teavsttat
2. Digáštallančálus
    2.1. Modeallateaksta
    2.2. Álggahantipsat
    2.3. Čállinskovvi
3. Ságaškuššančálus
    3.1. Modeallateaksta
    3.2. Álggahantipsat
    3.3. Čállinskovvi
    3.4. Bargobihtát
4. Girjjiid máinnašeapmi
    4.1. Modeallateaksta
    4.2. Bargobihtát
    4.3. Čállinskovvi

2. Kreatiiva čállin
2.1. Modeallateavsttat
2.2. Gaskaoamit ja čállintipsat
2.3. Čállinskovvi
2.4. Bargobihtát
2.5. Ávkkálaš neahttareaiddut

3. Šáŋŋer
3.1. Máidnasat
3.2. Muitalus
3.3. Novealla
3.4. Novealla Čiegusvuohta
3.5. Novellii bargobihtát
Novealla Čiegusvuohta

Čiegusvuohta

Liv Tone Boine

 

Eadni ja áhčči leigga ođđasiid geahččamin. TV lei jitnosit alde kámmáris.  Siv njágai budii, rabai skáhppeuvssa siivvožit. Váibmu julkkii nu garrasit, son bealljeskaddarasttii vai gulašii jos oktage boahtá. Son dohppii ovtta. Dasto doapmalii coggalit lávkii njágai olggos budas, giddii buda-uvssa gulul amas eadni ja áhčči gullat.

- Mun manan Linda geahčai! Moai áigo filmma geahččat. Boađán ihttin, huikkádii Siv

olgouksagaskkas ja beškii uvssa gitta ovdalgo eatni guovttos áhčiin gearggaiga jietnadit maidege. Son šuohkihii.

 

Siv viegai geahppa lávkkiiguin veahá mátki dassái go ii oidnon šat sin stohpu.  Mánnu šearrái almmis ja muohta gižai juohke lávkkis maid Siv lávkii.

- Giž, giž, giž, dušše gullui. 

Lávkkas mii sus lei sealggis gullui glunk, glunk, glunk. Siv mielas orui jietna gullomin nu jitnosit ahte geahčai birra… amal jo ii gula oktage. Son ozai mobiilatelefovnna ja riŋgestii Juhánii, su siivos kránnjágándii.

- Hei Juhán! Doalvvutgo mu Linda lusa?  Mun lean justte váldoluoddaearus.

- Dál buollašiin?

- Na, sáhtátgo doapmat ovdal go galbmon jámas dása.

- Boađán, boađán!

Juhán lei áiddo vuodján skohterkoartta. Sus lei ođđa skohter maid lei ožžon 16 jagi riegádanbeaivve skeaŋkan áhčistis, nu ahte son gal áinnas vulggii Siv sáhtostit. Juhán smiehtai man čáppat Siv lei daid bolfe rukses vuovttaiguin ja man šođbat lei… unna Siv. Váibmu vel liegganii.

Siv oinnii skohterčuovgga almmi vuostá ja gulai skohterjura lagat aht lagat. Juhán bođii muohtasoican Siv lusa.

Siv čohkkedii Juhána maŋábeallai ja dollii su birra. Juhán čárvii gássa, skohter beanta ceagganii go vuoddjái.

Go joavddaiga Linda geahčai bissehii Johán skohtera ja nuolai oaivesuoji. Su ruškes vuovttat ceaggájedje juohke guvlui. Siv njuikii eret skohteris, moddjii kránnjá siivos bárdnái.

- Vuolgge baicce mu mielde filmma geahččat, hásttii Juhán

- In dál. Nuppe háve. Giitu! Don leat nu šiega.

Dasto buorrestii vel su.

- Ringes go áiggot ruoktot, Juhán dajai.

– Mun áiggun idjadit dáppe, dajai Siv ja moddjestii Juhánii, njávkkastii su muođu ja viehkalii stohpui. Juhán čuovui Siv čalmmiiguin dassážii go oinnii olgouvssa giddaneamen, bárdilii vel oaivvi. Nu vuoddjái fas muohtasoican.

Siv lávkii stohpui. Alla musihkka devddii viesu.

- Heia! Huikkádii son

Doamai nuolastit allajoccagápmagiid ja bijai daid čábbát seaidnegurrii. Dovddai ahte juolgesuorpmat ledje galbmon.

- Eai leat buoremus skohtergápmagat gal, jurdilii ieš okto ja ribahii himihit.

 

Lindas ledje jo moadde eará skihpára guossis.

- Hei! Viimmat jovdet!

Siv rokkai lávkkas bohtala ja bijai dan beavdái ja jearai:

- Gii háliida buolliviinni? Ieš orui nu rámis go sus lei bohtal, son gii lei nuoramus dán joavkkus.

- Nice! Gos ban dien fidnejit? jearralii Issát, Linda vilbealli.

Linda viežžalii bruvssabohtala ja njealje glása. Siv bonjai goarkka eret viidnabohttalis ja havssestii.

– Dás han lea seamma hádja go mu "neglelakk fjerneris", dajai son ja nirvii.

Nu son njorrii guđege glássii veaháš, lasihii vel bruvssa, nie mo boarrásabbuid lei oaidnán dahkamin. Dasto geigii juohkehažžii glása.

- MÁISTET! Dajai son ja loktii glása.

Siv ii lean goassege ovdal máistán buolliviinni, muhto dál son ge háliidii geahččalit festet. Son lei gullan earáin mo dat lea. Son maid háliidii diehtit leago nu somá go orru.

- Fišš fánen go lea guohca! dajai Siv go lei máistán.

- Bija eanet bruvssa! neavui Linda.

Siv dagai nu, muhto ii liikká lean njálggat. Son bággii iežas juhkat veahá. Dovddai mo čoavji orui buollimin. Bággii iežas juhkat veahá ja veahá, váikko váibmu neavrrui. Sii máisttašedje eanet aht` eanet.

-     Állet nu rieja! Kránnjá gullá! Linda bivddii.

-     Eat mii rieja!

Hállan devddii dálu alla musihkain.

- Oi! Mun han lean mis pizza liggemin! dadjalii Linda go buollán vuostahádja haksui. Son suoibulii gievkkanii ja gullui skállamin uvnnain. Farga buvttii bures steikejuvvon pizza beavdái.

- Gii háliida pizza? huikkádii go bođii gievkkanis ja njuikii suffái. Máŋga pizzabihttá gahčče suffái.

- Vuoi, vuoi, gal mun boran dieid ieš, čaimmai son ja geigii earáide pizzalihti.

Buohkat dohppejedje bihtáža ja borre.

- Don lea čeahppi pizza ráhkadit dajai Issát ja gáskkestii garrasit steikejuvvon pizza. Gullui dego livččii garraláibbi borramin.

Siv suoskkai pizza. Suoskkadettiin šattai nu ártegis dovdu… orui dego livččii sugadeamen meara alde báruid sis. Báifáhkka šattai oaidnu nu ártet. Illá veadjá šat čohkkát ja buohkat ledje nu seađđasis.

- Mun in oainne šat albma láhkai! Earát ribahedje reaškit ja bilkidit su.

- Nie han dat galgá ge leat, dajai muhtun bárdni. Siv ii nákcen gullat gii dat lei.

- Boađe Siv, dánsestetne hásttii Issát.

- Mun in veaje dánsut! Mun ferten hivssegis fitnat cissadeamen.

Go čuožžilii de easkka dovddai man oaivejorgásis son lei. Eana orui lihkadeamen su julggiid vuolde, de go livččii rivotjeakkis vázzimin. Son suoibbui, illá čuoččat bisui. Fertii seinniid mielde doarjut hivssegii.

-     Mu lean nu oaivejorgásis… dego livččen menddo olu jorran karuseallain.

-     Drunk! You are drunk! Čaimmai Issát

 

Go joavddai hivssegii ja áiggui čohkkedit hivssetbeŋkii de dovddai mo váibmu fáhkka neavrrui. Nu gákkahišgođii váimmu ahte unohasttii vel. Siv illá gearggai oaivvi bidjat hivssetbeaŋkka badjel ovdal go vuovssadii. Son vuvssii ja vuvssii ja ain gákkahii váimmu. Loahpas vuvssii son dušše ruoná čázi. Latnja orui jorramin birrat birra... Vikkai čuožžilit muhto juolggit eai guoddán su. Son dovddai mo láhtti orui jávkamin su vuolde.

Son vikkai huikit Linda muhto su njálbmi ii dáhttun dadjat dan maid son áiggui. Njuovčča illá doaimmai. Sánit šadde dušše ártegis jietnadahkan maid ii oktage livčče áddet. Buot lei nu amas ja ártet. Latnja jorai birra.  Son doalai hivssetbeaŋkkas gitta. Siv ballái. Ii han son nagodan oaivvi ge doallat badjin.

-O, go lean jalla, jurdilii ovdalgo vuot gákkahii váimmu. Dán háve ii geargan hivssetráigái bidjat oaivvi, son vuovssadii láhttái. Dál lei duođas balus. Eaigo earát gullan ge su, imaštii. Ledje go sii mannan márkanii? Nu sii aŋkke ledje áigon.

Siv vikkai beahkit ja ohcat basaldaga ja gievnni, muhto ii veadján. Fáhkka čáhpodii máilbmi.

- Lihka, Siv! gullui muhtun.

– Lihka, Siv, dáppe it sáhte oađđit, Linda šluvggii skihpára.

Siv ii ádden ii maidege. Geahčai birra. Muhto máilbmi jorai nu johtilit birra ahte ii nákcen čalmmis ge doallat Linda.

- Maid ban dál leat?

- Don fertet lihkkat, hivssegis it sáhte oađđit, gearddui Linda.

 

De muitái ahte son lea Linda geahčen.

- Mun in sáhte ruoktot mannat. Maid son eatni guovttos dadjaba? - Maid son eadni ja áhčči dadjaba go fuomášeaba ahte bohtal lea jávkan, dajai Siv ja gáhtagođii go lei jallošan. Son diđii ahte eatni guovttos áhčiin luhtiiga sutnje.

Linda veahkehii Siv iežas latnjii. Bijai su seŋgii, nuolahii ja vieččai gievnni jos ferte eanet vuoksit.

Linda gullui čáhcegievnni deavdimin… loahpas gullui vel hivssegis luoitimin čázi.

- Don fertet váruhit ahte it juga menddo ollu! neavui Linda go čáŋai seŋgii Siv báldii. Siv bivastuttai ja goalui, rumaš nu doarggistii. Son balai ja gáđai buot gáđuid.

- O, mun lean jalla!

- It don leat jalla! Gal dat manná bures. Buorre idja!

- Buorre idja! 

Manne mun in mannan Juhána mielde? Dalle ii livčče ná geavvan. Siivos Juhán, mu buoremus olmmái, jurddašii Siv ovdal nahkárat rohttejedje fas.