9 / 74
8
Juvddálašvuohta
Gii lea juvddálaš?
Leat guokte vuogi gávnnahit vástádusa jearaldahkii ahte
gii
lea juvd-
dálaš. Okta vuohki lea dadjat ahte:
juvddálaš lea dakkár olmmoš
geas lea juvddálaš eadni
. Dát gohčoduvvo
etnalaš
definišuvdnan
danne go guoskkaha dan ahte gii gullá juvddálaš álbmogii. Nubbi
vuohki lea dadjat ahte:
juvddálaš lea dakkár olmmoš gii čuovvu juvd-
dálaš oskku
. Dát lea
oskkolaš
definišuvdna. Dán jovkui rehkenastit
sin geat dahket jorgalusa (konverterejit) juvddálaš oskui.
Eai buot etnalaš juvddálaččat leat religiovnnalaš oskkolaččat.
Vuohki mot juvddálašvuohta čađahuvvo oskun, rievddada. Dat mii lea
deaŧalaš, lea ahte guhtege dovdá iežas oassin dan historjjálaš okta-
vuođas mii juvddálaččain lea leamaš áiggiid čađa, ja mii vuolgá pat-
riárkkas Abrahamas. Lea dán oktasašvuođa historjá mii muitaluvvo
juvddálašvuođa bassi čállagiin.
Juvddálašvuođa historjjás
Sihke etnalaš ja oskkolaš juvddálaččaide lea
historjá
mávssolaš.
Oskkolaš oskkolaččat atnet historjjá muitalussan das mot Ipmil lea
válljen alcces dihto álbmoga ja addán sidjiide dan erenoamáš doaim-
ma ahte čuovvut Ipmila báhkkoma duođaštussan eará olbmuide. Dát
historjá sisttisdoallá olu vuostegieđageavvama ja geahččalusaid juvd-
dálaš álbmogii, muhto deattuha dan mot Ipmil lea álo leamaš oskkál-
das ja lea birgehan álbmoga áiggiid čađa. Lea dát historjá mii álgá
patriárkaáiggiin
.
Patriárkaáigi
Juvddálaš historjá álgá muitalusain Abrahama birra. Son galgá leat
eallán sullii 3000 jagi dás ovdal. Movssesgirjjiin (maid juvddálaččat
gohčodit
Tora
, hebrealaš sátni mii mearkkaša Láhka dahje Oahppa),
muitaluvvo ahte Abraham orui Ur nammasaš gávpogis. Dán báikki
gávdnat dál Iráka lulágeahčen. Toras muitaluvvo ahte Ipmil gohčui
Abrahama váldit mielde iežas bearraša ja buot iežas opmodaga ja
vuolgit dan báikái gosa Ipmil su láidesta. Go ledje guhká mátkkoštan,
de bohte muhtun guvlui mii dál gohčoduvvo Israelan dahje Pales-
tiinán. Dohko ásaiduvai son ja su sohka. Abraham lei vuosttaš
pat-
riárka
, mii mearkkaša
bearašoaivámuš
. Dán sáhttá buohtastahttit sá-
megiel sániin isit, dahje siidda-isit.
Dávvetnásti lea juvddálaččaid dov-
domearka.