52 / 134
52
Tjaalehvuekieh
Rastaj tjaalehsuerkieh
L
ea nov dagkerh sjaangerh mah ij ov man aelhkie aktine suer
kine biejedh. Nov goh kåserije, essaye jallh aaj dihte saemien
sjieresuerkie joejkeme. Daejtie tjaalehsuerkiej lea daamhtaj
sisvege mij illie faagelidteratuvren njoelkedassh faagegiehtjedimmien
haereste. Mohte muvhtene aaj persovneles bielieh, jih subjektijve vuaj
noeh mah mujhtiehtieh tjiehpieslidteratuvren sjieremierhkh. Kåserije,
essaye j.j. lea lidteratuvrendiejvesh mah leah saemiengielese båateme
daaroengieleste, Nöörjen bealesne. Jih dagke ij gænnah seamma tjaaleh
suerkiem buerkesth raasti rastah. Eevre guktie noerhtesaemiengieline
leah vueptiestamme. Desnie leah aalkeme daejtie suerkide saemien
ektieteermine laahtestidh, -duedtie- (Ns. -duodji). Noerhtesaemien
sátneduoji, baakoeduedtie, lea kaanne rovnege åarjelsaemien bieljide,
mohte dagke lea nimhtie ihke dihte baakoe duedtie aaj jeatja sisvegem
åtna åarjelsaemien gielene. Duedtiebarkoe hov lij dej beeli lissie-barkoe;
barkoe mestie lissiebeetnegh åadtjoejin (daaroen bi-næring, bi-inntekt),
jih åarjelsaemien baakoe vytnesjimmie lea darhkan dihte lihkemes dan
noerhtesaemien baakose duodji. Mohte vytnesjimmie gujhth jijnjemes
gieti, tjelmiej vieken dorje, jih gaajhkesh maehtieh naan såårhts vytne
sjimmiem lieredh, fuehpetjelaakan vuj tjiehpieslaakan – guktie dihte
baakoe daajhteme dagke buerebe sjeahta dan åssjalommesi-barkose,
juktie joe kåanstine dam baakoem guarkajibie.