Mii lea luondu ja luonddufága?

Mii lea luondu?

Luondu lea visot mii eatnamis birastahttá min. Dat sáhttá leat šaddu, ealli, guoppar dahje bakteriija. Dat sáhttá maid leat geađgi, balva, arvi, jávri dahje beaivváš.

Luonddu juohkit iešguđet osiide

Mii lea luonddufága?

Luonddufága lea oahppu dan birra mo luondu ja dan fámut dahje energiija doaibmá. Luonddufágas mii oahppat daid iešguđet ealli organismmaid ja luondduguovlluid namahusaid. Luonddufága lea máhttit bivdit, murjet, gilvit ja čoaggit šattuid biebmun ja ávnnastit vai birge ja ceavzá doppe gos orru ja eallá. Luonddufága lea maiddái iskat ja geahččaladdat mo iešguđet golgosat doibmet ovttas, ja ráhkadit ođđa golgosiid ja ávdnasiid.

Sihkkarvuohta luonddufágas

Mii fertet dovdat muhtun sihkkarvuođanjuolggadusaid go áigut bargat luonddufágas. Mii galgat diehtit gos lea geaidnu olggos luonddufágalanjas. Oahpaheaddji galgá álo leat luonddufágalanjas go oahppit leat doppe. Mii galgat geavahit suodjalusglásaid ja dollanjuovčča gássa gássaboalddánis galgá leat vuollegaš, jos dakkára áigu geavahit. Mii fertet dovdat golgosiid várramearkkaid. Ii galgga máisttašit golgosiid luonddufágalanjas. Ii galgga máisttašit amas šattuid ja guobbariid luonddus.

Luonddudieđalaš praksisat ja jurddašanvuogit

1. Imaštit – Hábmet gažaldaga 
2. Dahkat hypotesa – Mii dahje mat sáhttet leat vástádusat din gažaldagaide?

3. Plánet barggu – Ohcat ávdnasiid ja reaidduid maid dárbbaša go áigu ohcat dieđuid. Geaid galgá jearahallat. Mo iskat? Govvet? 

4. Čohkket ja gieđahallat dieđuid – Čohkket ja čorget visot dieđuid maid goalmmát čuoggás lea gávdnan.

5. Čoahkkáigeassit – Čilget maid lehpet gávnnahan. Makkár vástádusaid lehpet ožžon?

6. Čájehit/álmmuhit dutkanbohtosiid – Čájehit ja álmmuhit/muitalit earáide maid lea gávnnahan. 

TjaelijiBerteme – TjállijAlmmudahka – ForfatternesForlag – AuthorsPublisher

Kárášjohka
Fitnodatgeaidnu 13
9730 Kárášjohka

Fanasgieddi
Báktegeaidnu 14
9845 Deatnu

Digitála oahpponeavvuid doaimmaheaddji
digitala@lagadus.no

Doaimmahus
poasta@lagadus.no