Ovttas - Oskkoldagat ja eallinoaidnu

167 Eallinnjuolggadusat  njuolggadusat mat muitalit mo galgá eallit Gárrenmirkkot  mirkkot main juhkaluv­ vá/gárihuvvá Gearjidanlihtti  lihtti maid muŋkkat geavahit go galget gearjidit borramuša ol­ bmuin Gearjidit  ánuhit borramuša dahje ruđa earáin Golbma ČIŊA  dustet Buddha veahki, oahppat Buddha oahpu, čuovvut Buddha eallinnjuolggadusaid Guoibmi  eamit dahje isit Karma  dilli mii šaddá das mo don válljet­ eallit. Jos dagat buori daguid ja čuovut dharma­, de oaččut buorre karma. Kloasttar  visti gos muŋkkat ja nonnat ásset ja barget Mantra  dajahus maid máŋgii geardduha Muŋka  gánda gii orru kloastaris. Son rohka­dallá ja bálvala Buddha. Son lohká Buddha teavsttaid ja čuovvu su oahpu Nirvana  ollislaš friddjavuohta ja illu Nonna  nisu gii ássá klosteris. Son rohka- dallá ja bálvala Buddha. Son lohká Buddha teavsttaid ja čuovvu su oahpu Runzui  dáhttut eaiggádit ollu ávdnasiid,dáhttut eambbo ruđa Spaktan  konsentrašuvdna Stupa  unna tempelaš Suorranit  juohkásit máŋgga guvlui, ja rievdat Sutra  muitalusat Buddha eallimis Tripitaka  buddhisttalaš bassi čállosat Vesak  ávvudit Buddha eallima Vulan  muittašit jápmán fulkkiid Juvddálašvuohta Abraham  vuosttaš juvddálaš, Arka  sadji synagogas gos rabbina čuožžu ja sárdnida. Arkkas lea maid skábe gos torah­rullat orrut. Bar MITZVA  gánda, 13 jahkásaš, gii čuovvula juvddálaš njuolggadusaid Bat MITZVA  nieida, 13 jahkásaš, gii čuovvula juvddálaš njuolggadusaid Birasčuohpaheapmi  cissá ovdanáhkis čuohpastit oasi eret. Gaskanuorta  guovlu gaskal Asia, Afrihká ja Eurohpá. Riikkat mat gullet gaskanurtii, leat: Arabia, Israel, Jordan, Irak, Iran Hanukka  ávvudit agálaš lámppá mii buol- lá synagogain miehtá máilmmi Hebreálaš  olbmot geat ásse gaskanuort- tas 400 jagi dassái Holocaust  issoras dáhpáhus Juvddálaš  olmmoš gii čuovvu juvddálašvuođa Juvddálašvuohta  oskkoldat Kippa  unna gahpiraš oaivvi alde go rohka­ dallet (albmáin/dievdduin) Koscher  biergu mii lea njuvvojuvvon juvddálaš njuolggadusaid mielde Luondduipmil  luonddufenomenat mat doib­met ipmilin: Beaivváš, geađgi, várri, jávri, ealli, biegga, arvi ja ollu eará. Máidnut  rábmot, čilget čáppa sániiguin Mohel  son gii čuohpasta mánás návle­ birasliikkis oasi Ortodoksa  juvddálaš árbevirolaš juvddálašvuohta, mii ii rievdda, muhto bissu nu mo álggus lei Pesach  juvddálaš beassášávvudeapmi Rabbinár  sárdnida synagogas, ja oahpaha olbmuide tanach ja torah 166 Rohkos ságasteapmi, rohkos lea dat oassi maid don dajat Ipmilii Servodat  guovlu gos olbmot ellet čoahkis/ovttas/searválaga Sharia  muslimaid eallinnjuolggadusat šiaisláma  islámaoskkoldat mii suorranii árbevirolaš islámas Sisaboahtu ruhta maid dine go bargá barggu Stuorra-Id ávvudeapmi maŋŋá bassi­ vádjolusa Mekkai sunniisláma árbevirolaš isláma Sure  kapihtal koranas Uhca-id ávvudeapmi go fástumánnu nohká Vuođđudit  álggahit Hinduisma Askehta  olmmoš gii čohkká ja smiehttá, ja rohkadallá. Háliida juksat ollislaš áddejumi. Bálvvát  olbmot geat veahkehit ja barget earáid ovddas Brahma  bajimus ipmil hinduismmas Dalita  olmmoš gii ii gula makkárge servo- dahkii Dharma  hinduismma eallinnjuolggadusat Divali  čuovgga ávvudeapmi Eallinvuorbi  mo eallin šaddá Ganesha  hinduismma ipmil Guru  hinduisttalaš oahpaheaddji, oahpa- ha maid Yoga Hindu  olmmoš gii ássá Indias ja čuovvu hinduismma Hinduisma  osku dahje eallinvuohki Indias ja India ránnjá riikkain Ipmilgovvosat  báccit ja govat ipmiliin Karma  dilli mii šaddá das mo don válljet eallit. Jos dagat buori daguid ja čuovut dhar- ma, de oaččut buorre karma. Lakshmi  nissonipmil ja Vishnu eamit Leaska  nisu geas isit lea jápmán Lotuslieđđi  lieđđi mii govvida čuvgehusa ja áddejumi Mandir  hindutempel Mediteren  čiekŋalis jurddašeapmi Moksha  bestojupmi, friddjavuohta Niehtti  borramuš Oaffaruššat  skeŋket ja addit juoidá ip- miliidda Puja  rohkadallan Samsara  ođđasit riegádeapmi Servodat  olbmot čoahkis ja sis leat oktasaš oaidnu ja vuogit mo láhttet Shiva  hinduismma ipmil. Billisteaddji. Son bilida máilmmi ja hukse dan fas. Shivaitta  olmmoš gii osku Shivai Siellu  vuoigŋa Veda  hinduisttalaččaid bassi čállosat Vishnu  hinduismma ipmil. Son galgá bisu- hit máilmmi. Vishnuitta  olmmoš gii osku Vishnui Yoga  vuogit mo čohkkát ja vanahit rupmaša go meditere/jurddaša Buddhisma Bálggis  luodda, geaidnu Bázzi  govus olbmos, eallis dahje mas nu Brahman  buddhista báhppa Buddha  son gii vuođđudii Buddhisma. Mearkkaša maid: son gii lea morihan Buddhisma  eallinvuohki mii lea dábálaš muhtin riikkain Asias Buddhista  olmmoš gii čuovvu Buddha oahpu Buressivdnidit  sivdnádallat, dahkat buhtisin