Ovttas - Oskkoldagat ja eallinoaidnu

www.ravna.no 101 Stiklestadas, jagi 1030 Muhtimin ledje áiggit goas ii lean gona­ gas Norggas. Eanahearrát ja hoavddat stivrejedje iežaset guovllus ja dávjá ledje ráfehisvuođat ja soađit sin gask- kas. De bođii Olav Haraldsson. Son lei Harald Vuoktafávrru/Harald Hårfagre maŋisboahtti, ja son lei orron olgoriikkas máŋga jagi. Son bođii ruovttoluotta ja sus ledje guokte áigumuša. Son áiggui šaddat Norgga gonagassan, ja son áiggui Norgga álbmoga jorgalahttit risttalašvuhtii. Son lei hui garas ja guovlluid hoavddat ferte- jedje dohkkehit su gonagassan. Seammás son bággii olbmuid jorgalit risttalašvuhtii. Olbmot eai dohkkehan ahte son bággii sin guođđit iežaset oskku ja árbevieruid. Sii suhtte ja Olav fertii báhtarit olgoriikii fas. Håkon Jarl galggai dasto stivret riikka, muhto son heavvanii dalá maŋŋá. Go Olav dán gulai, de son čohkkestii soahteveaga fas ja máhcai ruovttoluotta Norgii váldit badjelasas fámu. Boanddat ja eanahear- rát čohkkestedje soahte­veaga fas Olava vuostá, ja jagi 1030 buollái riidu ja soahti Stiklestadas. Olav gahčai, ja dánskalaš gonagas ohpit válddii badje­lasas Norgga. Sus, gii čuggii ja gottii Olav Stiklestadas, ledje badjelis gottenáhkkegárvvut maid son lei sápmelaččain fidnen go lei johtán sin luhtte guokte dálvvi. Su namma lei Tore Hund. Čuožžu Snorre muitalusain ahte dáid gárvvuid čađa ii bastán oktage vearju, ii gonagasa miehkkige. Bassi Olav Lei vássán jahki maŋŋá Stiklestad feará- na. Lei leamaš fuones šaddojahki ja sihke olbmuin ja šibihiin lei uhcán borramuš. Dáns­kalaš gonagas stivrii garrasit ja gáibidii ollu vearu olbmuin. Ollugat gáhta­gohte go sii ledje vuostálastán Olav. Beaggigohte ipmašat su birra. Maŋŋá Stiklestad soađi lei Olav rumaš biddjon muhtin áitái. Muh­ tin čalmmaheapmi lei ihkku njáhkan áitái ja bassan Olava čalmmiid varain. Daddjui ahte son lei dan seammás oaidni­goahtán fas. Boanda lei váldán Olav liikka mielde, ja hávdádan su Nidarosii. Nidarosas lea dál namma Troandin-gáv­pot. Jagi maŋŋá rogge fas liikka ja dalle fuomášedje ahte vuovttat ja gaccat ledje guhkkon. Olbmot oaivvildedje ahte sii ledje ipmašiid vási- han. Olbmot jurddašišgohte Olav lei bassi olmmoš. Dan rájes lea Olav Haraldson gohčoduvvon maiddái Bassi Olavin. Nida­ ros girku huksejuvvui su muitun. Pil­grim­ mat johtigohte su hávdesadjái. Sii bivde ja rohkadalle jeđđehusa ja veah­ki­Bassi Olavis. Maŋŋá iežas jápmima son nagodii dan maid ii lean nagodan eallinagis; oažžut Norgga álbmoga jorgalit risttalaš­vuhtii. Stiklestad dáhpáhu- sas lea juohke geasi ođđa drámačájálmas maid olbmot sáhttet geahččat. Mo Olav Haraldsson jorga­ lahtii norgga álbmoga risttalašvuhtii 100 risttalašvuohta Ovdal risttalašvuođa, norgalaččat bálvaledje Tor ja Odin. Sin ipmilat adde buorre dálkki, šattu ja bivddu jos ledje buori mielas ja ožžo doarvái oaf- fara. Bassi Olav jorgalahtii álbmoga risttalašvuhtii. Sápmái huksejedje vuosttaš girkuid 1200- ja 1300- logus. Miššonearat ledje áŋgirat oahpahit sámiide risttalašvuođa, boaldit­goavdáid ja oaguhit noiddiid. Sámit bálvaledje luonddu­ipmiliid. Bieggaolmmái, dierpmis ja sáráhkká ledje dehálaš vuoiŋŋat maidda sámit oaffarušše vai šaddu galggai­šaddat buorre. Risttalašvuohta olle Norgii ja Sápmái Sámi vuosttaš girkut hukse- juvvojedje Davvi-Ruššii. Dá Solovski Kloasttar. Dat hukse­ juvvui geađggis 1430-logus.